Người Sài Gòn vẫn gọi những con đường quanh khu Chợ Lớn là “phố cháo lòng”.
Câu chuyện về món “lu” của người Tiều
Nhưng quán cơm Tiều lâu đời nhất ở đâu? Đâu là địa điểm mà những thực khách yêu thích hương vị cơm Tiều thường phải ghé qua? Chúng tôi đã có nhiều câu trả lời thú vị khi ngược dòng thời gian tìm hiểu về lịch sử quán cơm Tiều, nếm thử những món ăn độc đáo của người Tiều xưa khi di cư vào Sài Gòn – Chợ Lớn đầu thế kỷ. 19. Nhà hàng có cách bài trí lạ khi phía trên xe đẩy, chủ quán treo những bộ ruột lợn với đầy đủ hình phượng hoàng, dạ dày, linh vật … bằng vàng. Phía trên xe là hai nồi dưa cải bốc khói nghi ngút trên bếp than hồng. Xung quanh cô chủ Tiều bán cơm sẽ là nồi cá hấp trên bếp củi. Món đậu phụ hấp trứng, huyết hấp, khổ qua, ớt sừng xanh đỏ hấp dẫn cũng bốc khói nghi ngút. Bên hông xe cơm là hai nồi cơm và cháo đặt cạnh nhau, lúc nào cũng nóng hổi. Chỉ cần đi ngang qua, mùi thịt xé ruột heo, vịt cũng được nấu tương tự và đặc biệt là mùi bắp cải hầm nhừ khiến người ta xuýt xoa nhưng phải dừng lại và hét lên: “Cho em đĩa thập cẩm đi sếp. vâng!”
 |
|
Anh Nguyễn Hào (trước) và anh trai Nguyễn Quang tại nhà hàng Tin Du |
“Pha lau là một món hầm hỗn hợp, còn được gọi bằng tiếng Trung Quốc là 鹵水 (lu bui) có nghĩa là“ nước muối hầm ”. Tục truyền rằng: Ngày xưa ở Trung Quốc, người Tiều bị người Phúc Kiến đánh đuổi, phải chạy sang đất Triều Châu lập nghiệp. Đó là một vùng đất khô cằn sỏi đá, có nhiều động vật hoang dã. Người Tiều phải săn thú để ăn. Mỗi lần nấu ăn, sợ bị thiu nên họ nghĩ ra cách muối hoặc muối các loại “bà ba” còn thừa để giữ được lâu. Khi người Hoa di cư vào Sài Gòn – Chợ Lớn, món ăn được chế biến khác hẳn. Hồi đó, họ thường nấu món vịt om sấu. Ăn xong còn thừa nước dùng, còn thừa các thứ khác của lợn như ruột, lưỡi, tai… nên cho vào kho chung với dưa cải để khỏi ngán với cơm, cháo. Hai quán cơm Tiều lâu đời nhất ở Sài Gòn trước 1975 là Tín Du và một quán khác trên đường Nguyễn Trãi, quận 5, gần quán lẩu cá Dân Ích trên đường Châu Văn Liêm bây giờ ”, ông Huỳnh Lê Bân, 78 tuổi, người dân cho biết. Tiều ở TP.HCM chia sẻ.
Xe cơm Tiều cuối cùng ở phố ẩm thực Chợ Lớn xưa
Tôi được nhiều thực khách lớn tuổi mách quán cháo Tiều Châu lâu đời nhất ở TP.HCM có lẽ là cháo Tín Du trên đường Tân Thành, quận 5. Ghé quán sớm nhé
\N
6 giờ tối, khách hàng đã chật kín hai bên quán, vốn dĩ là một căn nhà ở ngã ba một con hẻm trên đường Tân Thành. Ông Nguyễn Quang, 62 tuổi và người em trai Nguyễn Hào, 60 tuổi, đứng ở xe cơm 80 tuổi này. Ông Quang cho biết: “Cha tôi bán gạo từ những năm 1940. Lúc đó khu vực này là phố ẩm thực chứ không phải kinh doanh đồ hàn, sắt. Bây giờ chỉ có gia đình tôi là giữ được nghề của bố tôi, tất cả bạn bè của tôi khi đó đều đã ra nước ngoài ”.
 |
|
Phần cơm Tín Du cơ bản với thịt ba chỉ và bắp cải muối |
Xe cơm Tiều gia truyền của ông Quang vẫn còn lưu giữ được hầu hết các món ăn đã từng làm nức lòng bao thực khách Trung Quốc, đặc biệt là người Tiều, thỏa nỗi nhớ ẩm thực quê hương. Đó là món vịt, chân giò, lòng lợn, đặc biệt là món cải thìa xào chua với động vật hầm. Chị Trịnh Vy, 56 tuổi, khách quen của quán từ khi mới vài tuổi vào quán gọi một phần cơm cháy và bắp cải chua. Chị Vy chia sẻ: “Cá linh ở đây không có mùi khét như các quán khác, vẫn giữ được vị béo nhưng ngọt thanh, không quá nhiều mỡ, ăn vừa miệng và ngon miệng”. Anh Quang Lợi và chị Thu Huệ, 55 tuổi, cũng là khách quen đời thứ 2. Từ khi bố anh Quảng Lợi còn sống, buổi chiều anh thường dẫn gia đình ghé khu ẩm thực Chợ Lớn ăn cơm Tín Du. Lợi tiết lộ: “Sau này tuổi mới lớn, tôi cũng bỏ ăn, mới gặp và quen vợ tôi bây giờ. Nhờ quán cơm “mai mối” đó. Cơm ở đây rất ngon, tuy được nấu từ lòng lợn nhưng không quá béo, ăn nhẹ và đậm đà. Có cả cá điêu hồng hấp gừng, mướp đắng xào cà chua ớt là số một! ”
Tín Du là tên con ông Nguyễn Quang, sau năm 1975 nối nghiệp xe cơm của cha, ông Quang lấy tên này. Quán chỉ mở từ 4 giờ chiều nhưng đông nhất là hơn 5 giờ chiều và bán khi hết veo. Trên đường Hồng Bàng, quận 11 bây giờ cũng có nhiều xe cháo Tiều. Nhưng đó là những nhà hàng mới mở gần đây. Theo nhiều thực khách người Tiều, trên đường Hồng Bàng còn có một quán khác là “cháo Tiều Châu 63”, cũng có tuổi đời là cơm Tin Du. Hiện tại, xe cơm này đang được 3 bà cháu nối nghiệp và cũng khá đông khách, tuy nhiên hương vị và cách nấu có phần “béo” hơn của Tín Du. “Tùy khách hàng lựa chọn. Chúng tôi giữ nghề của ông cha nên bán buôn cũng có nhiều khách từ lúc ông ghé đến giờ. Sau đó không biết vì sao vì có lẽ con cháu dòng họ này không thích buôn bán vất vả. Giờ chỉ còn hai chúng tôi, chừng nào còn cơm Tiểu Tín Du ngày ấy … ”, anh Nguyên Hào chia sẻ.
