Tứ Kỳ (Hải Dương) được mệnh danh là vùng có nhiều sóc ngon nhất bởi chất lượng dinh dưỡng cao, thân hình mập mạp, cho nhiều sữa và thơm hơn những vùng cửa sông ven biển khác.
Có mặt trong mâm cơm hàng ngày, những món ngon chế biến từ nho khô như món quà mang đậm hương vị quê hương khiến bao người con xa quê luôn mong ngóng “Bao giờ bát cơm trắng, bát nho khô đầy đủ”.
Món ngon chế biến từ nho khô được ví như món quà mang đậm hương vị quê hương (Ảnh: Van Food)
Người dân vùng đồng bằng sông Hồng thường rỉ tai nhau kinh nghiệm “20 tháng 9, mùng 5 tết” báo hiệu mùa gặt. Vào mùa này, sâu thường nhỏ, màu đỏ, trắng đục, béo ngậy và cho năng suất cao. Khi thời tiết hơi se lạnh, thời tiết chuyển giao từ thu sang đông là thời điểm thuận lợi để ba ba sinh sản.
Rắn sống trong môi trường tự nhiên nên việc đánh bắt cá hoàn toàn phụ thuộc vào độ lên xuống của thủy triều. Cũng vì con người ít tác động đến quá trình sinh trưởng nên rươi thường được ví như “lộc trời”, “rồng đất”.
Là loài nhuyễn thể, thân dài khoảng 7cm, có nhiều hạch, có nhiều lông tơ hai bên để bơi, màu sắc đa dạng từ trắng, nâu nhạt, lục nhạt, hồng nhạt, đỏ hồng … 65 đoạn , càng về phía đuôi, các phân đoạn càng rộng. Chúng sống ở vùng nước lợ gần cửa sông, giáp cửa biển các tỉnh Thái Bình, Nam Định, Hải Dương, Hải Phòng, Nghệ An, Thanh Hóa, mỗi năm chỉ xuất hiện vài ngày ngắn ngủi.
Nồi đất không thể thiếu lá gừng tươi (Ảnh: dacsanbakien)
Trải qua bao đời, người dân Tứ Kỳ khéo léo chế biến rươi thành những món đặc sản thơm ngon, ăn một lần là nhớ mãi như: trứng rán, cá kho mặn, mắm ruốc, ruốc hấp, kho tộ, củ cải xào, thậm chí có nơi còn làm cả món canh củ cải. Tuy nhiên, đối với những người sành ăn, nhất định phải đến làng An Lão (xã An Thạnh) để thưởng thức món ngon chính hiệu: Ruốc nồi đất.
Một “cao thủ” vẫn giữ “nếp” nấu món này chia sẻ: Gia vị để nấu món này thường là những nguyên liệu sẵn có ở quê, dễ kiếm như măng, gừng, vỏ quýt, hành. Tươi, rau răm, thịt lợn … Mỗi nguyên liệu đều có hương vị riêng, nhưng dù nấu món gì cũng không thể thiếu vỏ quýt mà phải có vỏ quýt mới tạo nên sự biến tấu tuyệt vời trong công thức. văn hóa ẩm thực dân dã của đồng bằng Bắc Bộ.
Nấu món gì cũng không thể thiếu vỏ quýt (Ảnh: Báo Ảnh Việt Nam)
Mùi hăng của vỏ quýt làm dậy mùi thơm và khử độc trong quả. Nếu thiếu vỏ quýt, món ăn sẽ vô cùng nhạt nhẽo, thiếu đi vị cay nồng, vị bùi bùi của trứng cá sẽ trở nên thất vọng. Có thể nói, ớt chính là chất xúc tác nâng hương vị của củ cải lên một tầm cao mới, độc đáo và khác biệt, đạt đến sự tinh tế với mùi thơm, vị béo, ngậy, bùi, cay, ngọt… hòa quyện, thấm vị. thấm đẫm từng miếng ăn.
Để làm được món rươi, ngoài việc chọn con rạm đỏ to, mập mạp thì cần phải có đủ các loại gia vị như lá gừng tươi – nguyên liệu quan trọng nhất, giúp món ăn trở nên hấp dẫn hơn. Ngoài ra, gừng, ớt, hành, rau răm, lá ổi, lá gấc, vỏ quýt không chỉ tạo mùi thơm đặc trưng, tránh ngấy mà còn át được vị tanh của nho khô. Các loại gia vị phổ biến như bột canh, mì chính, hạt tiêu, khế chua, cà chua, măng tươi… cũng không thể thiếu khi chế biến.
Dân “sành” nhất định phải thưởng thức món niêu đất (Ảnh: Phi Hùng)
Rửa giun nhẹ nhàng với nước cho sạch đất, sau đó đun nước nóng già, chần cho đến khi hết lông, vớt ra để ráo. Sau khi các nguyên liệu và gia vị gồm: rau húng, thịt ba chỉ, lá gừng tươi, vỏ quýt, hành khô, măng tươi, rau răm, lá gấc, xương sông, khế chua, nước mắm, tiêu, hạt nêm … được băm nhỏ và trộn theo một tỷ lệ nhất định, người ta bắc nồi đất lên bếp củi.
Với nửa cân giun, bạn sẽ cho vào khoảng một bát con nước đun sôi, sau đó đổ hỗn hợp gia vị đã trộn vào. Điều quan trọng là lót lá chuối trước khi đậy nắp để tăng mùi thơm và chống bám bụi khi đốt. Công đoạn này bắt buộc người nấu phải ngồi “canh lửa” và điều chỉnh nhiệt cho phù hợp vì chỉ cần lửa liu riu, mật mía trong nồi sẽ trào ra ngoài.
Trấu bọc bầu đất, ủ cho chín từ từ (Ảnh: Đặc sản tôm càng)
Người ta sẽ bện rơm rồi quấn thành hình tròn. Kích thước của vòng rơm (hoặc mồi rơm, vết lõm của rơm) sẽ tùy thuộc vào kích thước của nồi đất. Sau khi đun sôi kỹ, người ta nhấc nồi ra khỏi bếp, cho vào giữa vòng rơm rồi châm lửa ở một đầu để rơm cháy âm ỉ, đồng thời đổ trấu vào đậy kín nồi đất. , ủ món ăn trong nồi để nấu chín từ từ. . Thời gian đi xe khoảng 4-5 giờ. Khi mồi cháy hết và có mùi thơm là cá đối đã chín.
Nồi đất chín vàng, hơi xém nhẹ quanh miệng nồi, thịt chắc, ăn vừa bùi vừa rất béo. Nồi nước dùng thơm mùi vỏ quýt, vị nồng của gừng tỏa ra cùng với vị cay của ớt, vị béo ngậy của nho khô và vị béo của thịt lợn. Món ăn vần chắc chắn hấp dẫn thực khách cả về khứu giác, vừa mang nét dân dã, hương vị thơm ngon, vừa có giá trị dinh dưỡng cao.
Nếu có dịp đến Hải Dương vào dịp đầu đông, bạn đừng quên thưởng thức món ngon dân dã “nồi đất” nhé !!!
Những lưu ý khi sử dụng mây
Giun hay còn gọi là rồng đất, rùa biển… chứa hàm lượng cao các chất dinh dưỡng và các khoáng chất cần thiết cho cơ thể như kẽm, sắt, canxi… Tuy nhiên, loài thủy sinh này lại chứa chất gây lên cơn hen suyễn nên người dân có tiền . tiền sử bệnh hen suyễn không nên ăn.
Lượng đạm cao trong nho khô là “điểm chỉ trích” của những người bị dị ứng hải sản, dị ứng đạm. Phụ nữ có thai cũng không nên ăn vì không tốt cho tiêu hóa.
Protein trong nho khô rất dễ gây dị ứng. Nhiều người ăn phải rắn bầu bị ngộ độc vì chất đạm ngấm vào ruột, vào máu. Vì vậy, những người đã từng bị dị ứng với bọ chét không nên ăn vì tình trạng ngộ độc sẽ nặng hơn, nguy hiểm hơn.
Khi sơ chế, cần loại bỏ rắn chết vì dễ sinh độc tố, gây tiêu chảy cấp, đau đầu, chóng mặt. Sau khi ăn nếu thấy trẻ nổi mẩn đỏ, đau đầu, nôn mửa, tiêu chảy… cần đến bệnh viện để điều trị kịp thời.
