Vào nửa đêm ngày 16 tháng 9 năm 2017, cách 60 km ngoài khơi bờ biển Bulgaria và ở độ sâu 2 km dưới Biển Đen, một phương tiện điều khiển từ xa khảo sát đáy biển đã gửi một đoạn video cho các nhà nghiên cứu nói trên.
Phương tiện này bất ngờ phát hiện ra một con tàu trong bóng tối. Đây là một con tàu đắm cổ. Tuy nhiên, cột buồm, boong trên và ghế chèo đều nguyên vẹn một cách kỳ lạ. Theo các chuyên gia, đó có thể là một con tàu của người La Mã, nhưng ngoại hình của con tàu này không trùng khớp.
Đặc biệt, phần lưỡi của bánh lái loe rộng, trông giống như hình ảnh được mô tả trên chiếc bình cổ của Hy Lạp.
Để tìm ra câu trả lời về “danh tính” thực sự của con tàu này, nhóm nghiên cứu đã tiến hành lấy 3 mẫu vật từ xác tàu. Mục đích là xác định niên đại bằng carbon phóng xạ, cũng như xác nhận nguồn gốc cổ xưa của con tàu này.
Xác một con tàu đắm vẫn còn nguyên vẹn từ thời Đế chế Ottoman dưới đáy Biển Đen. Ảnh: Rodrigo Pacheco-Ruiz
Theo đó, sau khi tiến hành phân tích, các chuyên gia xác định con tàu này có niên đại 350 – 410 trước Công nguyên. Tuy nhiên, đây cũng là con tàu đắm nguyên vẹn nhất từng được tìm thấy.
Con tàu có nguồn gốc từ Hy Lạp đã đi ngang qua bờ Biển Đen vào thời của Aristotle và không may đã nằm lại biển sâu kể từ đó. Nhưng con tàu vẫn còn nguyên vẹn trong hơn 2.400 năm.
Đây cũng là một trong 65 xác tàu đắm mà một nhóm nghiên cứu đã phát hiện dưới đáy Biển Đen trong khoảng thời gian từ năm 2015 đến 2017. Nhiều xác tàu có niên đại của các đế chế La Mã, Byzantine và Ottoman. Hầu hết trong số 65 xác tàu được phát hiện đều giữ được nguyên vẹn hình dạng ban đầu.
Theo đó, hơn 60 con tàu đắm được tìm thấy trong dự án Black Sea MAP. Đây là một trong những dự án khảo cổ học dưới đáy biển lớn nhất thế giới kéo dài tới 3 năm, nhằm tìm hiểu về những thay đổi của môi trường cổ đại ở Biển Đen.
Mặc dù những con tàu cổ này được bảo quản đặc biệt tốt dưới đáy Biển Đen, người ta vẫn không thể đưa chúng lên mặt nước một cách nguyên vẹn. Do đó, các nhà khoa học có thể tiến hành loại bỏ cẩn thận và lựa chọn để nghiên cứu các đối tượng từ đống đổ nát, đồng thời những xác tàu này sẽ vẫn được bảo vệ ở vị trí của chúng.
Một con tàu đắm hơn 2.400 năm tuổi đã được tìm thấy dưới đáy Biển Đen. Ảnh: Rodrigo Pacheco-Ruiz
Những bí ẩn ở Biển Đen giúp bảo vệ những con tàu đắm hàng nghìn năm
Bằng cách tìm hiểu về những con tàu đắm dưới đáy Biển Đen, các nhà hải dương học và khảo cổ học có thể sử dụng tài liệu thu thập được để khám phá lịch sử và văn hóa của các nền văn minh. cổ trong vùng. Nó cũng cho phép các chuyên gia làm việc để khôi phục những thay đổi trong môi trường cổ đại, và hiểu rõ hơn về tác động của quá trình đó đối với dân cư trong khu vực vào thời cổ đại.
Tuy nhiên, điều khiến các nhà nghiên cứu ngạc nhiên là tất cả các con tàu đắm đều tồn tại trong tình trạng không mong muốn.
Phương tiện điều khiển từ xa đã giúp các nhà nghiên cứu tìm thấy con tàu hơn 2.400 năm tuổi ở độ sâu hơn 2 km dưới Biển Đen. Ảnh: Rodrigo Pacheco-Ruiz
Vì vậy, câu hỏi được đặt ra, tại sao ở Biển Đen lại chứa đựng nhiều xác tàu đắm còn nguyên vẹn?
Câu trả lời có lẽ phụ thuộc vào đặc điểm của Biển Đen. Cụ thể, vào thời tiền sử, vùng đất bao quanh Biển Đen là nơi sinh sống của nhiều cộng đồng người cổ đại. Vùng đất này sau đó trở thành trung tâm thương mại, chiến tranh và xây dựng đế chế do vị trí chiến lược giữa các nền văn minh Á-Âu ở phía đông và phía tây.
Trên thực tế, trong hàng nghìn năm, các thương nhân, cướp biển và thậm chí cả các chiến binh đã đi qua con đường này.
Việc xảy ra nhiều hoạt động đi biển kéo theo những tổn thất không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, không giống như các vùng nước khác trong khu vực, Biển Đen là một lòng chảo nửa kín đặc biệt sâu.
Ngoài ra, sự thay đổi theo mùa thường làm cho các lớp trong khối nước trộn lẫn với nhau, tạo thêm oxy cho nước. Nhưng nhờ vào việc lấy nước ngọt từ các con sông ở châu Âu và nước mặt từ Địa Trung Hải, Biển Đen chứa hai lớp nước riêng biệt.
Ở Biển Đen, nước mặn đậm đặc hơn nên chảy bên dưới nước ngọt. Điều này làm cho Biển Đen trở thành hồ phân tầng lớn nhất trên thế giới hoặc lưu vực không thể trộn lẫn.
Ôxy không đến được các vùng nước thấp hơn và mặn hơn. Chính đặc điểm này đã giúp tạo ra môi trường lý tưởng để bảo tồn.
Trong khi đó, ở các vùng biển khác, sinh vật biển có thể phân hủy vật chất theo thời gian. Ví dụ, nếu một con tàu Hy Lạp cổ đại bị chìm ở Địa Trung Hải, sẽ không còn vật chất hữu cơ nào cho đến ngày nay.
Tuy nhiên, ở độ sâu của Biển Đen, chỉ có vi khuẩn kỵ khí (vi khuẩn không cần oxy) có thể tồn tại. Đây cũng là lý do tại sao các nhà nghiên cứu đã tìm thấy những con tàu đắm cổ đại vẫn có thể chở hàng hóa ban đầu của chúng với những hình khắc gỗ và những cánh buồm căng.
Tại sao Biển Đen được gọi là… Biển Đen?
Biển Đen còn được gọi là Biển Đen. Đây là vùng biển nội địa nằm giữa Đông Nam Âu và Tiểu Á. Biển Đen nằm giữa 6 quốc gia gồm Thổ Nhĩ Kỳ, Bulgaria, Romania, Ukraine, Nga, Georgia và cũng được kết nối với Địa Trung Hải qua eo biển Bosporus và biển Marmara.
Biển Đen có diện tích khoảng 422.000 km vuông và nơi sâu nhất là 2.210 mét.
Vì vậy, tại sao Biển Đen được gọi là Biển Đen?
Biển Đen có rất ít oxy, đặc biệt là ở vùng nước sâu bên dưới. Ảnh: Helen Farr, Jon Adams
Cho đến nay, sự thật về cái tên Biển Đen bắt nguồn từ đâu vẫn còn nhiều tranh cãi. Những người khác nhau đã đặt nhiều tên cho vùng biển được mệnh danh là vùng biển ấm nhất trên Trái đất.
Về mặt lịch sử và địa lý, một trong những lý do chính được chấp nhận là thời cổ đại, người Hy Lạp và Lưỡng Hà sử dụng màu sắc để chỉ phương hướng, chẳng hạn như: màu vàng cho hướng Đông, đỏ – Nam, xanh lam – Tây và đen – Bắc. Vì nằm ở phía bắc của Địa Trung Hải nên vùng biển này được gọi là Biển Đen.
Tuy nhiên, cái tên “Biển Đen” là nổi tiếng nhất và được cho là do người Thổ Nhĩ Kỳ đặt tên trong thời Trung cổ.
Theo các tài liệu lịch sử, trong thời kỳ của Đế chế Ottoman, Biển Đen được gọi bằng một cái tên như Karadeniz, có nghĩa là Biển Đen trong tiếng Thổ Nhĩ Kỳ.
Ngoài ra, có giả thuyết cho rằng do ảnh hưởng của những cơn bão mùa đông, các thủy thủ đã gọi vùng biển này là Biển Đen.
Mặt khác, Biển Đen cũng được coi là một cái tên như một lời cảnh báo. Bởi ngày xưa, nhiều con tàu bị chìm ở vùng biển này vì thời tiết khắc nghiệt.
Trên thực tế, Biển Đen gần như không có ánh sáng, oxy và rất ít dạng sống tồn tại. Điều này giúp tàu đắm giữ được hình dạng ban đầu. Trên thực tế, nhiều con tàu vẫn hiên ngang, thậm chí với vô số thiết bị và thùng nằm la liệt trên boong.
Điều thú vị là Biển Đen cũng là biển phân tầng lớn nhất trên thế giới. Cụ thể, dòng nước ở tầng trên và tầng dưới hoàn toàn tách biệt và không hòa lẫn vào nhau. Vì vậy, hơn 90% nước sâu của Biển Đen bị thiếu oxy. Điều này cũng tạo ra sự chênh lệch nhiệt độ đáng kể giữa các tầng chứa nước.
Hiện nay, Biển Đen còn được biết đến là một trong những điểm đến được du khách yêu thích nhất.
Nguồn bài viết tham khảo: NatGeo, Ibtimes, Britannica, Marineinsight
