Bài 1: Những kỷ niệm ngày xưa và những câu chuyện của ngày hôm nay
Cùng với không gian, nó trở thành cảnh quan kiến trúc của TP. Vỉa hè cũng là nơi bộc lộ những nét vô cùng phong phú …
Ẩm thực đất Kinh
Điều đặc biệt nhất trong ẩm thực Hà Nội là hầu hết các quán ăn ngon, lâu đời, nổi tiếng đều là quán vỉa hè. Có thể kể đến như phở Hàng Chiếu, bún đậu Gốc da, cháo lòng Ô Quan Chưởng, phở Thìn Đinh Tiên Hoàng … Hầu hết người Hà Nội đều cho rằng món ăn càng ngon thì càng phải có ở vỉa hè. Chẳng thế mà ngồi thành từng nhóm dăm ba tiếng cười nói chen chúc trong bụi đường tấp nập người qua lại đã gắn liền với thú vui chơi của người Hà Thành từ bao đời nay.
Người từ nơi khác đến muốn tìm hiểu ẩm thực Hà Thành sẽ không khỏi tò mò, ngạc nhiên trước món ăn bình dân như chợ quê giữa lòng thủ đô hiện đại. Nhưng rồi tôi cảm thấy thật thú vị khi cùng bạn bè trải nghiệm nét văn hóa độc đáo đó trong khi thưởng thức những món ăn ngon và chính hiệu.
Đến quán phở Thìn nằm trong con hẻm chật hẹp số 61 Đinh Tiên Hoàng, nói là con hẻm cho sang trọng thực chất là lối vào những ngôi nhà nhỏ trong khu phố cổ. Hai dãy bàn kê sát nhau tối đa 6 khách ngồi, nhưng sáng sớm hoặc cuối tuần, chủ quán kê thêm bàn ra vỉa hè từ số 47 đến 71. Đã nửa thế kỷ. Những thực khách sành ăn nhất luôn tìm đến Phở Thìn 61 Đinh Tiên Hoàng như để tìm lại hương vị phở Hà Nội đúng điệu.
Người Hà Nội lạ lắm, ăn đúng vị khi đến đúng địa chỉ. Dù đi xa đến đâu, họ cũng không tiếc công sức, nỗ lực để yêu thích hương vị của mình, có đôi người đứng xếp hàng cả tiếng đồng hồ trong con hẻm nhỏ để được thưởng thức món ăn yêu thích. Vì vậy, muốn ăn bún ốc thì phải đến chợ Đồng Xuân, Ngô Văn Sở, ăn hải sản tươi sống trên phố Cầu Gỗ, ăn cháo ốc thì đến Ô Quan Chưởng …
Người nước ngoài khi đến du lịch Việt Nam thường đến vỉa hè để thưởng thức các món ăn vỉa hè của Việt Nam, họ bị quyến rũ bởi mùi hương thơm phức và độc đáo của món ăn trên đường phố Hà Nội. Mỗi dịp bước chân lên phố cổ, dạo Mã Mây bạn sẽ bị mê hoặc bởi hương vị của các món ăn. Vào những ngày cuối tuần, khi phố Mã Mây là phố đi bộ, các chủ quán lại tấp nập kê bàn trên vỉa hè cho khách Tây thưởng thức ẩm thực đặc trưng của Hà Nội.
Cà phê hay trà đá vỉa hè cũng là một nét rất riêng của Hà Nội. Dân ghiền cà phê ở Hà Nội có lẽ không còn xa lạ với những cái tên như cà phê Nguyễn Du, cà phê Thọ… Những cái tên quen thuộc này thường được nhắc đến mỗi khi ai đó nhắc đến cà phê vỉa hè. Rồi những quán trà đá vỉa hè cũng mọc lên khắp nơi, chỗ nào cũng kê được những chiếc ghế nhựa, để chủ quán mở quán trà đá ngay tại bàn. Chỉ cần trả 300.000 đồng – 500.000 đồng, chủ quán có thể ngồi nhâm nhi ly trà đá ngắm phố phường, cũng như hít thở không khí Hà Nội 4 mùa.
Nếu một lần đến với Hà Nội, bên cạnh những danh lam thắng cảnh và nhiều nét đẹp khác, du khách khó có thể cưỡng lại sức hút của một nét văn hóa đó là ẩm thực đường phố. Có thể nói, ẩm thực vỉa hè ở Hà Nội ngày càng trở nên quen thuộc và đặc biệt, rất Việt Nam. Đó không chỉ là nơi ăn uống để duy trì cuộc sống, thưởng thức đặc sản mà còn là nơi để mọi người thư giãn, giao lưu, gặp gỡ bạn bè, người thân.
Và văn hóa ẩm thực đường phố bây giờ không phải mới mà là một nét văn hóa chợ búa rất đặc trưng của Hà Nội, để đến bây giờ khi Hà Nội hội nhập và phát triển, nét văn hóa đó vẫn được duy trì. , trở thành thói quen trong cuộc sống hàng ngày.
Không gian để giao lưu
Nhà văn Đỗ Phấn sống ở Hà Nội từ những năm 1950 nhớ lại. Năm 1969, sau khi đế quốc ngừng ném bom, học sinh sơ tán về Hà Nội, vỉa hè là sân chơi cho trẻ em. Tập đi xe đạp. Trèo me trèo sấu. Đá bóng, đá cầu, nhảy dây. Đánh bài phỏm, chơi ô ăn quan. Chơi hết mình, chơi xèng, chơi bi, chơi độc …
Giờ ra chơi trước cổng trường đông nghịt người. Tranh nhau từng chỗ trống để chơi game. Chen lẫn với những gánh hàng rong bán ô mai, lạc rang, táo ngâm, bánh gối, bánh chín tầng mây, bánh kẹo và bi don. Những cậu bé chơi bóng đá. Các cô gái trẻ bỏ dây chơi xích và mài những quả bóng màu đỏ trên đầu gối của họ để loại bỏ vảy phấn.
“Trẻ em chơi trên vỉa hè Hà Nội bây giờ rất ít. Một phần vì có ít trẻ em hơn và phần lớn là vì không còn không gian để chúng chạy xung quanh. Trường khóa cổng và im lặng trong giờ học. Hàng quán vỉa hè mọc lên khắp nơi, nhưng kỳ lạ là vẫn ngày càng tăng. Xe máy chạy tán loạn chiếm vỉa hè các tuyến phố không cấm.
Đám ma, đám ma xin được tự do dựng lều bạt như ở làng. Hàng quán, nhà dân khai trương, khánh thành cũng ngang nhiên chiếm dụng vỉa hè. Chức năng giao lưu của trẻ em trên vỉa hè ngày nay không còn nữa ”, nhà văn Đỗ Phấn nói.
Như PGS. GS.TS Nguyễn Văn Huy – Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát huy Giá trị Di sản Văn hóa Việt Nam: Đa số người Hà Nội hiện nay đều xuất thân từ làng quê nên thói quen giao du, quây quần bên chén cơm manh áo. Uống trà, buôn bán vài câu chuyện vỉa hè vẫn là nếp sinh hoạt quen thuộc.
Người Hà Nội cũng thích sự tiện lợi, đó là lý do hình thành nên những quán ăn, cửa hàng ngay trước cửa nhà, nơi vừa có thể mua bán mà còn có thể trao đổi chuyện thời sự, chuyện xóm giềng … Và thay vì đóng cửa im ỉm, nhà nào biết nhà đó như thế nào. chung cư hiện đại thì vỉa hè vẫn là nơi giao lưu tình làng nghĩa xóm.
Theo TS Nguyễn Thị Phương Châm (Viện Nghiên cứu Văn hóa thuộc Viện Khoa học Xã hội Việt Nam): “Vỉa hè các khu trung tâm Hà Nội thực sự là một không gian đáng sống”. Không gian sống mà TS Nguyễn Thị Phương Châm nhắc đến, đó là trên đường Lê Văn Hưu, Thi Sách, Ngô Thì Nhậm, Trần Xuân Soạn, Lò Đúc, Hòa Mã… không chỉ để có một bếp than tổ ong tạm bợ để đun nấu. mà vỉa hè còn là nơi nghỉ trưa của những người lao động, những người bán hàng rong trên vỉa hè và những người bán hàng rong. Họ thường trải một tấm ni lông hoặc một mảnh bao tải để tranh thủ chợp mắt 15 phút vào buổi trưa rồi tiếp tục công việc mưu sinh.
Hà Nội đã gia nhập mạng lưới các Thành phố Sáng tạo, Hà Nội đang vươn mình hội nhập với các thủ đô hiện đại khác nhưng không vì thế mà xóa nhòa văn hóa chợ vốn là nét riêng của nơi đây. Vỉa hè không làm xấu đi hình ảnh của Hà Nội, nhưng việc quan tâm và quản lý hiệu quả mới là điều cần được quan tâm.
“Tôi làm việc ở Việt Nam được 4 năm, tôi và các đồng nghiệp rất thích các món ăn vỉa hè Hà Nội. Món khoái khẩu của tôi là ốc luộc trên phố Đinh Liệt. Bạn bè từ Canada sang Việt Nam mang ra quán ốc. để thưởng thức. Ngồi hơi chật chội, ngay vỉa hè nhưng cảm giác vừa ăn vừa ngắm người đi đường qua lại cũng thú vị “. – Jenny (38 tuổi, chuyên gia đến từ Canada)
“Tuổi thơ của trẻ em Hà Nội những năm 90 của thế kỷ trước vui chơi đủ trò trên vỉa hè, thời đó chưa có trò chơi điện tử, tivi cũng không có nhiều chương trình như bây giờ, trẻ con chỉ biết đi chơi bi-a, đánh bóng chuyền. Nhảy dây.Con trai khối 4-5 lấy viên gạch đỏ vẽ hình vuông trên đất rồi cắm cúi chơi sau giờ học nên thường về muộn 15-20 phút, chiếc đũa cũ “rút lại” vì đã muộn. cả ngày.” – Anh Nguyễn Thanh Tùng (Hai Bà Trưng, Hà Nội)
“Quan sát sinh hoạt của người dân trên vỉa hè, chúng ta có thể hiểu được phần nào cuộc sống của người Hà Nội. Cuộc sống trong không gian riêng tư của những gia đình sau cánh cửa, cũng không giống như cuộc sống ở không gian trung chuyển giữa các nhà và phố không ồn ào nhưng cũng không vắng lặng, không giản dị nhưng cũng không lộn xộn, mất trật tự ”. – TS Nguyễn Thị Phương Châm (Viện Nghiên cứu Văn hóa thuộc Viện Khoa học Xã hội Việt Nam)
(Còn nữa)
