Cứ đến tháng 10, khắp làng Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm (Hà Nội) lại rộn ràng tiếng chày giã gạo, tất bật cho vụ lúa lớn nhất trong năm.
Mễ Trì vốn thuộc ngoại thành Hà Nội, một vùng quê đi lên từ nông nghiệp như bao vùng quê Việt Nam khác, nhưng nổi tiếng nhất vẫn là nghề truyền thống làm cốm dẹp. Cốm Mễ Trì được làm từ những hạt gạo nếp non còn mọng nước gói trong lá sen tạo nên một đặc sản ngon nổi tiếng bậc nhất Hà Nội.
Cuối tháng 9, đầu tháng 10 là thời điểm người dân làng Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội tất bật cho mùa lúa mới lớn nhất trong năm.
Quy trình làm cốm bắt đầu từ việc thu hoạch hoặc mua lúa non, nhặt sạch rồi tuốt bằng máy. Sau đó, hạt gạo được cho vào thùng lớn để đãi, hạt nào săn chắc thì vớt ra để ráo, nhóm lò củi cho vào chảo rang cho giòn rồi trút ra để nguội.
Bếp để rang cốm thường phải dùng xỉ than chứ không đốt than mà dùng củi. Chảo thường làm bằng gang để từng hạt cốm khi rang không bị cháy, vẫn mềm và thơm.
Theo kinh nghiệm của người dân nơi đây, cốm được rang trên lửa nhỏ, đảo liên tục cho cốm nở đều.
Trong quá trình rang, người ta phải canh lửa liên tục để điều chỉnh lửa sao cho hạt gạo đều đẹp, không bị sống, không bị nát. Ước tính hạt cơm mềm, dẻo là đủ.
Công đoạn quan trọng để làm ra một mẻ cốm mềm, dẻo và ngon là giã cốm. Trong khi giã bằng máy, không nên giã quá mạnh tay và luôn đảo đều cốm để cốm được nguyên hạt, thơm ngon, xanh mướt.
Mỗi ngày, cơ sở sản xuất cốm dẹp Mễ Trì của anh Nguyễn Tiến Hòa bắt đầu làm việc từ 5h sáng đến 6h chiều, cho ra lò khoảng 9 tạ cốm, khoảng 250kg cốm thành phẩm.
Cốm thành phẩm sẽ được gói trong hai lớp lá và buộc bằng rơm vàng. Lớp trong cùng là lá dong xanh mát giúp cốm không bị khô và không bị phai màu xanh ngọc. Lớp ngoài là lá sen có mùi thơm thoang thoảng.
Cốm Mễ Trì là đặc sản không chỉ của riêng làng Mễ Trì mà còn của Hà Nội, là món quà của thiên nhiên, tinh hoa được bàn tay khéo léo lưu lại để tạo cho Hà Nội một hương vị đặc biệt vào mùa thu. tách rời.
Đức Sơn (Sức khỏe và Đời sống)
