Xe Bách Hóa Xanh to nhận nấm từ Đông A (ảnh lớn), nhiều loại nấm, rau cải, cà rốt … xuất xứ Trung Quốc bị xé bao bì đổi tên “tung” ra thị trường – Ảnh: BÔNG MAI
Với giá khá rẻ, thậm chí chỉ bằng một nửa so với hàng Việt cùng chủng loại, nguồn cung cấp lại dồi dào, nhiều mặt hàng sản xuất Trung Quốc được các nhà cung cấp cho họ thay đổi tên, “hô biến” thành nông sản Việt để đưa vào bán tại siêu thị, cửa hàng tiện lợi với giá cao như hàng Việt.
“Hô biến” hàng Trung Quốc thành hàng Việt
Vào tháng 8-2022, sau khi ứng dụng tuyển dụng nhân tại nhà bóc của Công ty CP sản xuất thương mại Đông A (phường Linh Đông, TP. Thủ Đức, TP.HCM), đơn vị chuyên cung cấp rau củ cho nhiều siêu thị lớn và các cửa hàng lợi ích, chúng tôi đã ghi nhận được nhiều điều.
Từ 7h30 sáng, nhìn từ bên ngoài cửa sổ thành hình ảnh các nhân công đang rửa sạch, sơ chế rau củ màu xanh để cho vào khay, bọc túi sạch và dán nhãn. Mọi chuyện như bình thường, bài hát sau khu sơ chế rau củ là một căn phòng nhỏ có cửa sổ ra vào riêng chuyên chế chế hàng loạt nấm.
Vào bên trong phòng nhỏ, chị H. (công nhân, giới thiệu làm việc hơn một năm tại cơ sở) kéo một khay lớn cơ sở sản xuất nhãn hiệu Đồ ăn sẵn Bạch Tuyết và hướng dẫn chúng tôi xé túi ni lông trong nhãn root, chuyển toàn bộ nấm vào một túi ni lông khác có dán tem “tươi ngon” và thông tin của Công ty Đông A.
Để làm khay lẩu thập cẩm, ngoài việc xếp nấm bào ngư, nấm đùi gà, lá hành và đỏ lên khay, chúng tôi còn phải xé túi nấm kim châm có trong nhãn hiệu Everlife xuất xứ Trung Quốc ra khỏi túi gốc rồi đặt vào khay.
Sau khi cân đủ 300 gam / khay lẩu, công nhân tiếp tục cuốn sổ thực hiện cho khay, rồi dán tem mới của thương hiệu Đông A, chứa nội dung “Tươi ngon từ nông trại đến bàn ăn” và có logo hiện đạt tiêu chuẩn VietGAP (Thực hành sản xuất tốt ở Việt Nam, do Bộ NN & PTNT ban hành).
Cũng trong căn phòng nhỏ này, nơi mà người bên ngoài không thể nhìn vào, chúng tôi tiếp tục được hướng dẫn xé túi “nấm linh chi trắng” loại 125gam, với ghi rõ “xuất xứ Trung Quốc” (do Công ty Công ty TNHH Lợi Hào Gia với sự rõ ràng địa chỉ, nhập khẩu và phân phối) rồi đặt vào khay nhựa mới, thêm nấm để cân đủ 150gam.
Sau đó, dán nhãn “Tuoingon Vegetable”, kèm theo thông báo “từ nông trại tới bàn ăn”, đồng thời chuyển đổi nấm tên từ linh chi sang ngọc châm. Xuất xứ theo dấu vết ở Trung Quốc đã bị mất biến. Bày thắc mắc về việc giấu nhãn, chuyển đổi nguồn gốc, một nam công nhân chớp mắt tiết lộ “để nâng giá lên”.
Trong thời gian nghỉ ngơi, khi chúng tôi giải đáp thắc mắc về số lượng nấm vừa đóng gói vào buổi sáng có phải hàng Trung Quốc không, một nữ công nhân (giới thiệu làm việc trong khoảng hai năm) định dạng: “Thì đúng rồi, nấm in this toàn là Trung Quốc “. This is also know because of the month 7 âm lịch, nhiều người ăn chay nên nấm bán chạy.
Dù tráo đổi nguồn gốc, nhưng trên website Công ty Đông A vẫn tự hào về sứ mệnh “Truyền tải hào khí Đông A – liên kết cộng đồng, là một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng nông nghiệp tại Việt Nam giúp gia tăng giá trị và phát triển nông nghiệp Việt Nam “.
Rau củ xuất xứ Trung Quốc nhập về chợ đầu mối Hóc Môn – Ảnh: BÔNG MAI
Hàng Trung Quốc to super market with nhãn hàng Việt
Dựa vào thông tin, địa chỉ trên các bao bì nấm, trong vai người cần mua nấm để bán cho siêu thị, chúng tôi đến vựa nấm Lợi nhuận Hào Gia bên trong đầu mối nông sản Thủ Đức để tìm hiểu. Ở mức vựa này cung cấp nhiều loại nấm khác nhau như: nấm kim châm vĩnh cửu, nấm hải sản Bạch Tuyết, đùi gà, nấm linh chi nâu / trắng, nấm đông cô tươi …
Khi nói chuyện, một đàn ông làm việc tại vựa này toàn bộ là nấm Trung Quốc, không có nấm nước khác. “Chỉ có bao bì là của nó thôi, nó mua cái khác của anh về, nó cắt cái bao ra, nó lộng lẫy cái bao của nó vô cùng, hút chân không trở lại một cái cũng là của nó”, một người làm work at this setting.
Khi nghe hỏi những cây nấm có xuất xứ Trung Quốc được thay đổi thành thương hiệu Đông A, có xuất xứ Việt Nam và dán nhãn VietGAP, sẽ được đưa đi đâu tiêu thụ, chị H. (công nhân làm việc tại một mái nhà của Công ty ty East A) cho biết sau khi được “thay áo mới”, số nấm có xuất xứ Trung Quốc sẽ được giao cho Bách Hóa Xanh vào buổi chiều.
Đúng như lời chị H., khoảng 3h cùng ngày xuất hiện một chiếc xe tải dừng trước cửa cơ sở, sau đó áo mặc định của hai người có chữ “Toàn Tín logistics” tới chất lượng hàng hóa. (Công ty CP logistics Toàn Tín là thành viên của Công ty CP đầu tư Thế Giới Di Động – “mẹ” của chuỗi Bách Hóa Xanh – PV).
Qua nhiều ngày quan sát, chiếc xe màu xanh đặc trưng với dòng chữ Bách Hóa Xanh màu vàng thường xuyên đậu trước cơ sở vào khung giờ cố định để nhận nấm. Để hiểu rõ hơn, PV đã bám theo xe Bách Hóa Xanh khi bắt đầu lấy xong hàng và chạy khỏi nhà kho của Công ty Đông A (TP. Thủ Đức).
Sau khi chuyển thời gian, chiếc xe này đã chạy thẳng tới kho trung tâm của Bách Hóa Xanh ở đường Trần Đại Nghĩa (huyện Bình Chánh, TP.HCM). Theo quan sát, sản phẩm nấm mang thương hiệu Đông A nhanh chóng được nhân viên của Bách Hóa Xanh chuyển xuống xe và tập hợp lại.
Một nhân viên bốc dỡ hàng tại đây cho biết sản phẩm sẽ được phân phối tới các cửa hàng của đơn vị. Lúc này, bên trong kho hàng còn rất nhiều xe khác mang thương hiệu Bách Hóa Xanh.
Công nhân thay bao bì nấm hải sản xuất xứ Trung Quốc thành nhãn “Tươi ngon” của thương hiệu Đông A (Việt Nam) – Ảnh: BÔNG MAI
“Đội lốt” xuất xứ để dễ tiêu thụ, bán giá cao?
Ghi nhận tại chợ đầu mối sản xuất Thủ Đức và chợ đầu mối Hóc Môn (TP.HCM) cho thấy bên ngoài những loại rau củ được đưa về từ nhiều miền trên cả nước, có những loại rau củ nhập khẩu từ Trung Quốc như cải thảo, bắp cải, hành tây, cà rốt, củ cải trắng … Tuy nhiên, hầu hết đều được người bán “thay đổi tên” khi bán ra.
Cụ thể, các phần lớn các loại rau củ chỉ được xuất xứ Trung Quốc khi đang đựng trong thùng, bao và nằm trên xe, nhưng khi được chuyển tới chủ đề của các tiểu thương, công ty chuyển đổi xuất xứ cũng bắt đầu.
Tại một vựa rau ở đầu mối nông nghiệp Thủ Đức, một người đàn ông băng keo bằng chữ Trung Quốc ra khỏi bó cải và bắp cải, cắt gọt cho đẹp mắt để xếp thành từng chồng lớn. Một tiểu thương tên H. to ra giới thiệu “với hành tây, giá sỉ là 15.000 đồng với hàng Trung Quốc, nhưng hàng Đà Lạt có giá gấp đôi”.
Ngoài giá rẻ, tiểu thương này cũng cho biết về thời điểm này, hành tây Đà Lạt đa phần còn non, chưa gặp trời mưa nên bị ảnh hưởng, mua về cho khoảng năm ngày sẽ bị xì “, còn hàng Trung Quốc vô tư “đến nửa tháng vẫn không sao.
“100 người chỉ có 3 – 4 người lấy hàng Đà Lạt, người ta mua số lượng lẻ 2 – 3 ký ăn thôi, vì giá quá cao. Còn bán là hàng này (Trung Quốc – PV) không hà”, chị H. chia sẻ.
Chỉ vào hai giỏ cải Đà Lạt và Trung Quốc xếp cạnh nhau, chị H. lấy lên một cây cải thảo và nói: “Đây em nhìn coi nè, hàng Trung Quốc nhìn đẹp hơn”. Bên ngoài vẻ ngoài có thể thấy các cải thảo Trung Quốc to hơn, phần đầu cải có màu xanh lá rất đậm chứ không có màu vàng.
Cũng theo chị H., giá sỉ cho cả loại Đà Lạt và Trung Quốc là 15.000 đồng / kg, nhưng cho biết: “Trước giờ chị thấy người ta đi chợ mua đồ người ta toàn mua đồ cải thảo Trung Quốc vì để được lâu” . Theo đó, cải thảo Đà Lạt chỉ để được khoảng 2 – 3 ngày, trong khi cải thảo Trung Quốc 5 – 6 ngày vẫn còn tươi.
Chị Linh cũng (chợ đầu mối Hóc Môn) cho biết về thùng cà rốt, khoai tây, hành tây hay các loại trái cây như nho, táo … nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ có chữ Trung Quốc (Trung Quốc), nhưng khi bỏ thùng đi, chuyển về chợ lẻ, khi bao bì được xé bỏ, khách hàng khó biết hàng xuất xứ vì định thức không quá khác biệt với hàng cùng loại có xuất xứ ở nước khác.
“Người dân có tâm và nông dân Trung Quốc nên bán lẻ, hầu hết người bán sẽ không nói là hàng Trung Quốc mà quảng cáo là hàng Đà Lạt, hoặc với trái cây như nho, sáng sẽ là hàng Mỹ, Nhật … Khi chuyển “hộ khẩu” thành công, giá bán hàng hóa Trung Quốc có thể tăng gấp đôi, gấp ba, dễ dàng cuộn túi người dùng “, chị Linh nói.
Sau khi lấy nấm ở Đông A (TP. Thủ Đức), xe Bách Hóa Xanh đơn vị bảo quản đơn vị ở huyện Bình Chánh (TP.HCM) – Ảnh: QB
Nhiều nông sản Trung Quốc áp đảo nông sản Việt
Theo đại diện đầu mối nông nghiệp Thủ Đức (TP.HCM), lượng hàng Trung Quốc nhập khẩu đạt khoảng 550 tấn / đêm, trong đó nhiều mặt hàng gần như về quanh năm với lượng lớn như khoai tây, cà rốt, cải thảo, tỏi, táo, nho, lê.
Đặc biệt, nhiều mặt hàng nông sản Trung Quốc bán sỉ tại các chợ đầu mối ở TP.HCM luôn ở mức thấp so với hàng Đà Lạt hoặc các nước khác.
Hạn chế, báo Trung Quốc có giá 35.000 đồng / kg, soi gala Mỹ là 75.000 đồng / kg; lê Trung Quốc 35.000 đồng / kg, lê Hàn Quốc 65.000 đồng / kg; tỏi sen Trung Quốc 25.000 đồng / kg, tỏi Lý Sơn 300.000 đồng / kg; khoai tây vàng Trung Quốc 14.000 đồng / kg, khoai tây hồng Đà Lạt 28.000 đồng / kg …
Vào thời điểm này, khi nhiều mặt hàng trong nước bị thiếu nguồn như hành đỏ Vĩnh Châu, hành trắng và cà rốt Đà Lạt, bông cải trắng Hà Nội …, các sản phẩm cùng loại của Trung Quốc lại được nhập về đảo áp dụng, giá cả lại rất mềm.
Hành đỏ 25.000 đồng / kg, hành trắng 15.000 đồng / kg, cà rốt 15.000 đồng / kg, bông cải trắng 35.000 đồng / kg … Nếu mua nông sản Trung Quốc với số lượng lớn, giá bán còn được giảm thêm.
Bỏ gốc nhãn, bỏ bao bì sản phẩm is range
Trao đổi với Tuổi Trẻ, một luật sư trong lĩnh vực thương mại tại TP.HCM cho rằng theo quy định tại nghị định 43/2017 / NĐ-CP, các tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm ghi nhãn hàng hóa phụ phải bảo đảm trung thực ghi nhãn, xác định ràng buộc, chính xác, phản ánh đúng bản chất hàng hóa.
Hàng hóa nhập khẩu mà gốc nhãn không phù hợp với quy định, các tổ chức và cá nhân nhập khẩu phải ghi phụ nhãn khi đưa ra lưu thông tin và phải giữ gốc nhãn nguyên.
“Như vậy, hành vi xé bao bì, không giữ gốc nhãn, thay đổi sai làm nhãn lệch thông tin so với gốc nhãn đối với sản phẩm nấm nhập từ Trung Quốc của Công ty Đông A như trên là phạm vi luật”, this link.
(Còn tiếp)
