Hàng năm, sau Tết Nguyên đán cổ truyền, người Giáy thường tổ chức các lễ hội như Tu Tí, Làng Ná, Hầu Đoòng. Đặc biệt, Lễ hội Hầu Đoòng được tổ chức 2 lần trong năm, vào ngày 3 và 6 âm lịch hàng năm.
Lễ hội Hầu Đoòng trong tiếng Giáy là vào rừng cúng thần rừng, cầu sức khỏe, may mắn cho mọi người; Cầu mong cho cây trồng, vật nuôi phát triển, không bị sâu bệnh, làm ăn phát tài, gia đình ấm no, hạnh phúc. Phong tục này mang đậm tính nhân văn, giáo dục mỗi người lòng yêu thiên nhiên, ý thức bảo vệ rừng, bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ môi trường.
Lễ hội Hầu Đoòng năm 2022 của người Giáy phường Quyết Thắng, thành phố Lai Châu
Lễ cúng thần rừng của dân tộc Giáy được tổ chức khi trời đất giao hòa, vạn vật sinh sôi. Trong thời gian cúng rừng, phụ nữ sẽ không được phép vào khu vực thờ cúng. Sau lễ cúng sẽ tổ chức bữa cơm cộng đồng và thống nhất thời hạn cấm. Mọi người sẽ không đi làm trong 2-3 ngày.
Tại lễ hội, người dân địa phương và du khách tham gia các hoạt động đặc trưng của người Giáy với nhiều trò chơi dân gian, hội thi độc đáo như bắn nỏ, thi giã bánh giầy, thi cắt phở, kéo co. Nhanh nhẹn má lúm, nhảy bao bố, bịt mắt đánh cồng, bịt mắt bắt vịt …
Trên địa bàn tỉnh Lai Châu, người Giáy sinh sống phân tán ở 8/8 huyện, thành phố với dân số khoảng 14 vạn người, chiếm 3,09% dân số toàn tỉnh. Trong đó, thành phố Lai Châu là địa phương có đông đồng bào dân tộc Giáy sinh sống và tập trung đông nhất tại phường Quyết Thắng, xã San Thàng.
Năm 2022, Lễ hội Hầu Đoài của người Giáy phường Quyết Thắng, thành phố Lai Châu gồm 2 phần là phần lễ và phần hội. Trước khi thầy cúng làm lễ, từ sáng sớm, đại diện các gia đình đến dọn dẹp nơi thờ cúng, mổ lợn, gà làm lễ. Lễ vật của rừng là một con lợn 20 – 30 kg và 3 đến 5 con gà.
Một số hình ảnh về Lễ hội Hầu Đoạt năm 2022 của người Giáy phường Quyết Thắng, thành phố Lai Châu. Nguồn: VOV
T.Toan